Η οικονομία της κρίσης. Μάθημα εκτάκτου ανάγκης για το μέλλον του χρήματος

Ο οικονομολόγος που προέβλεψε την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2006 προτείνει ριζικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Μια φωνή που πρέπει επιτέλους ν’ ακουστεί.

Αντίθετα με τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές, ο Ρουμπινί δεν αντιμετωπίζει τις οικονομικές καταστροφές ως απρόβλεπτα γεγονότα που συμβαίνουν μια φορά στη ζωή μας χωρίς να έχουν ξεκάθαρη αιτία. Δεκαετίες προσεκτικής έρευνας σ’ όλο τον κόσμο τού επέτρεψαν να συνειδητοποιήσει πως και πιθανές είναι και προβλέψιμες. Οπλισμένος με ένα αντισυμβατικό μείγμα ιστορικής ανάλυσης και παγκόσμιων οικονομικών, ο Ρουμπινί ανάγκασε πολιτικούς, υπευθύνους για τη χάραξη πολιτικής, επενδυτές και παρατηρητές της αγοράς να αντιμετωπίσουν μια από καιρό λησμονημένη αλήθεια: τα χρηματοοικονομικά συστήματα είναι εγγενώς εύθραυστα και επιρρεπή στην κατάρρευση.

Αντλώντας στοιχεία από ανάλογα φαινόμενα σε διάφορες χώρες και αιώνες, ο Ρουμπινί και ο Στίβεν Μιμ, καθηγητής οικονομικής ιστορίας και αρθρογράφος των New York Times, απέδειξαν πως οι χρηματοοικονομικοί κατακλυσμοί είναι τόσο παλιοί και πανταχού παρόντες όσο και ο ίδιος ο καπιταλισμός. Μόνο τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχουμε γίνει μάρτυρες παρόμοιων κρίσεων σε χώρες τόσο διαφορετικές όσο το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, η Βραζιλία, το Πακιστάν και η Αργεντινή. Όλες αυτές οι κρίσεις –για να μην αναφέρουμε πιο σαρωτικούς κατακλυσμούς, όπως τη Μεγάλη Ύφεση– έχουν πολλά κοινά με τη σημερινή κρίση. Συσχετίζοντας τα μαθήματα από προηγούμενες κρίσεις με τη σημερινή δύσκολη θέση μας, ο Ρουμπινί και ο Μιμ δείχνουν πώς μπορούμε να εντοπίζουμε και να αντιμετωπίζουμε την εγγενή αστάθεια του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος, να αναγνωρίζουμε τα σημεία πίεσης, να μαθαίνουμε από προγενέστερα περιστατικά «παράλογης ευφορίας», να εντοπίζουμε τη διαδρομή της παγκόσμιας μετάδοσης της νόσου και να προγραμματίζουμε το άμεσο μέλλον μας. Ίσως το πιο σημαντικό απ’ όλα, οι συγγραφείς εξηγούν πώς μπορεί η παγκόσμια οικονομία να βγει από το χάος όπου βρίσκεται και να παραμείνει έξω από αυτό.

Στη σκιά του Ρουμπινί, οικονομολόγοι και επενδυτές συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο πως δεν έχουν πια την πολυτέλεια να θεωρούν τις κρίσεις «μαύρους κύκνους» της χρηματοοικονομικής ιστορίας.

Βιβλίο καίριο και με παντοτινή αξία, η Οικονομία της Κρίσης αποδεικνύει πως οι καταστροφές είναι όχι μόνο προβλέψιμες, αλλά και αποτρέψιμες και, με το κατάλληλο γιατρικό, θεραπεύσιμες.

«Όποια τράπεζα χρειάζεται χρήματα της κυβέρνησης για να επιβιώσει, δηλαδή χρήματα των φορολογουμένων, δεν πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί” γράφει ο Ρουμπινί στη συναρπαστική και άκρως κατατοπιστική αυτή μελέτη του. Ο Ρουμπινί, που προέβλεψε την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2006, αναλύει με μεγάλη διεισδυτικότητα τους λόγους που οδήγησαν την ισχυρότερη οικονομία του κόσμου στη βαθύτερη κρίση που γνώρισε από την εποχή του Κραχ του ’29, και προτείνει σκληρά αλλά επιβεβλημένα μέτρα που

θ’ αποτρέψουν στο μέλλον μια τέτοιου είδους καταστροφή. Καλά θα κάνουμε αυτή τη φορά να τον ακούσουμε». Paul M. Barrett, The New York Times Book Review

«Τα τελευταία τρία χρόνια ο Νουριέλ Ρουμπινί ήταν γνωστός στους τραπεζικούς κύκλους ως “Δρ. Καταστροφή”, εξαιτίας των δυσοίωνων προβλέψεων που έκανε για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας. Ήταν από τους ελάχιστους που επέμενε ότι η πιστωτική φούσκα θα σκάσει σύντομα και θα βυθίσει την παγκόσμια οικονομία σε βαθιά ύφεση. Τότε είχε ελάχιστους φίλους και πολλούς εχθρούς. Σήμερα όμως όλοι, οικονομολόγοι, τραπεζίτες, πολιτικοί, σπεύδουν να τον συμβουλευτούν. Το βιβλίο που συνυπογράφει με τον Στίβεν Μιμ είναι μια νηφάλια και εμπεριστατωμένη ανάλυση των λόγων που οδήγησαν στην πρωτοφανή αυτή κρίση, προτείνοντας ταυτόχρονα γενναίες και ριζοσπαστικές αλλαγές στο τραπεζικό σύστημα που θα πρέπει να επιβάλουν οι κυβερνήσεις, ώστε ν’ αποφευχθούν στο μέλλον παρόμοιες κρίσεις πανικού στις αγορές». Gillian Tett, Financial Times