Τα αίτια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Eυρώπη

Το βιβλίο του P.M.H. Bell αποτελεί την περισσότερο ολοκληρωμένη -και, ταυτόχρονα, σύγχρονη- απόδοση της ευρύτερης συζήτησης για τα αίτια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη. Εξετάζει τη διάρθρωση και τις αδυναμίες του διεθνούς συστήματος με το 1919, το ρόλο της ιδεολογίας (φασισμός – ναζισμός – κομμουνισμός – δυτική δημοκρατία), τις οικονομικές εξελίξεις των μεγάλων δυνάμεων, την επιρροή των προσωπικοτήτων -κυρίως του Χίτλερ και του Μουσσολίνι. Επιπρόσθετα, παραθέτει με τρόπο συνοπτικό αλλά και ολοκληρωμένο τις εξελίξεις των κρίσιμων ετών 1932 – 1941: την άνοδο του ναζισμού, τη σταδιακή κατάρρευση του status quo που είχε διαμορφωθεί με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, τις διαδοχικές διεθνείς κρίσεις της δεκαετίας του 1930 – Αβησσυνία, στρατιωτικοποίηση της Ρηνανίας, Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος, Αυστρία, Τσεχοσλοβακία, Πολωνία, γενίκευση του πολέμου. Ιδιαίτερα ασχολείται με το τραύμα που προκάλεσε στη δυτική πολιτική σκέψη η εγκατάλειψη της Τσεχοσλοβακίας στις ορέξεις του Χίτλερ κατά την περιβόητη συνδιάσκεψη του Μονάχου, το φθινόπωρο του 1938 – θέμα που και σήμερα συζητείται στη δυτική επιστήμη, αλλά και στη διεθνή πολιτική, με τη χρήση του φορτισμένου όρου “κατευνασμός”. Η ανάλυση δεν σταματά στο 1939, αλλά εκτείνεται έως το 1941, για να περιλάβει τη συζήτηση σχετικά με τα αίτια της επίθεσης της Γερμανίας εναντίον της ΕΣΣΔ.

Το έργο του P.M.H. Bell, ένα από τα δημοφιλέστερα βιβλία της παγκόσμιας ιστορικής βιβλιογραφίας, προσφέρει μία γλαφυρή και συνεκτική σύνοψη των παραγόντων που οδήγησαν στο μεγαλύτερο πόλεμο της ιστορίας. Λειτουργεί, ταυτόχρονα, ως ιστορία της Ευρώπης κατά την περίοδο μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, ενώ ενσωματώνει και έναν ευρύτερο προβληματισμό για το γενικότερο φαινόμενο του πολέμου και των αιτίων του.