Πανικός – Η μεγάλη εξέγερση μέσα μας

Οι έρευνες δείχνουν ότι η Διαταραχή Πανικού εξαπλώνεται ραγδαία στους πληθυσμούς των ανεπτυγμένων κοινωνιών, και δικαιολογημένα χαρακτηρίζεται ως η επιδημία του 21ου αιώνα. Τα αίτια είναι άγνωστα και η θεραπεία ουσιαστικά περιορίζεται στη χρήση κατευναστικών φαρμάκων. Ο ψυχίατρος Κώστας Γκοτζαμάνης, μετά από πολλά χρόνια δουλειάς με ανθρώπους που υποφέρουν από πανικούς, καταθέτει με περιεκτικό και εμπεριστατωμένο τρόπο τη δική του επιστημονική θέση για την αιτιολογία της Διαταραχής Πανικού και προτείνει μια διαφορετική, αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:
1. Πανικός – Γενική επισκόπηση: Εισαγωγή / Διάγνωση
2. Φόβος– Φοβία– Άγχος– Πανικός / Φοβίες και πανικός: Διαφορές και oμοιότητες
3. Η βιολογία της ψυχής: Ψυχή και σώμα / Ο εγκέφαλος / Συνείδηση και ασυνείδητο
4. Χαρά – Ανάγκη – Χρόνος – Επιθυμία – Προσωπική ευθύνη
5. Εαυτός – Κεντρικός εαυτός – Υποεαυτοί
6. Ιστορίες πανικού
7. Αιτιολογία και θεραπεία του πανικού

«— Ο Πανικός, αν και επιστημονικό σύγγραμμα, μπορεί να διαβαστεί από όλους μας. Γιατί θα το προτείνατε ως ανάγνωσμα και κυρίως σε ποιους;
— Προφανώς, η πρώτη μου ελπίδα είναι ότι θα βοηθηθούν όσοι υποφέρουν από κρίσεις πανικού. Οι συνήθεις παραινέσεις, του τύπου «μην το σκέφτεσαι» ή «διώξε τις λανθασμένες σκέψεις», έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα και οδηγούν στην εμφάνιση συχνότερων και εντονότερων κρίσεων. Πιστεύω ότι θα τους είναι χρήσιμη η δική μου προσέγγιση, τόσο στην ερμηνεία όσο και στην αντιμετώπιση των κρίσεων. Επιπλέον, το βιβλίο προτείνει έναν τρόπο ανοιχτού εσωτερικού διαλόγου που, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί τη σημαντικότερη προϋπόθεση υγείας για όλους τους ανθρώπους και αποτελεί το κεντρικό θέμα του βιβλίου. Οπότε η βαθύτερη προσδοκία μου είναι να βοηθήσει κάθε αναγνώστη, ανεξάρτητα από το εάν υποφέρει ή όχι από κρίσεις πανικού, να δοκιμάσει τη δυνατότητα να έχει μια νέου τύπου σχέση με τον εαυτό του, για να μπορεί να είναι ευχαριστημένος και δημιουργικός.»
Συνέντευξη στην Πελιώ Παπαδιά, Ταλκ, https://www.talcmag.gr/hot/panikos-i-megali-exegersi/

«Δεν θα έμπαινα στον κόπο να το γράψω αν δεν είχα να πω κάτι διαφορετικό από αυτό που ονομάζω κυρίαρχη αντίληψη για την αιτιολογία και τη θεραπεία του πανικού. Αυτή η αντίληψη, που διδάσκεται στις ιατρικές σχολές όλου του κόσμου και αναφέρεται σε όλα τα συγγράμματα ψυχιατρικής, δεν έχει αλλάξει από την εποχή που ήμουν φοιτητής και χαρακτηρίζεται από την αδυναμία της ιατρικής να απαντήσει στο απλό ερώτημα: «Γιατί σε έναν άνθρωπο εμφανίζονται οι κρίσεις πανικού και όχι μια άλλη ψυχική ή ψυχοσωματική διαταραχή, όπως, για παράδειγμα, μια άλλη αγχώδης διαταραχή;». Όσο δεν υπάρχει απάντηση σ’ αυτό το βασικό ερώτημα, είναι επόμενο να μην υπάρχει και αποτελεσματική θεραπεία. Στο βιβλίο μου δίνω τη δική μου απάντηση και προτείνω μια αποτελεσματική, ειδική για τον πανικό, θεραπεία.»
Συνέντευξη στην Τασούλα Επτακοίλη, Η Καθημερινή, https://www.kathimerini.gr/opinion/interviews/561270634/o-anthropos-echei-polloys-ypoeaytoys/

«— Γιατί χαρακτηρίζετε τον πανικό «εξέγερση»;
Διότι περί αυτού ακριβώς πρόκειται. Για την ψυχιατρική γενικά ο πανικός είναι ένα ατύχημα που ο ασθενής αντιλαμβάνεται ως ατυχία, «γιατί εγώ και όχι κάποιος άλλος». Εγώ λέω ότι όχι, ο πανικός δεν έρχεται ξαφνικά, από το πουθενά, κάτι συμβαίνει μέσα μου που τον προκαλεί.
— Δηλαδή δεν αφορά μόνο ανθρώπους που, λόγω ιδιοσυγκρασίας, καταστάσεων και συνθηκών ζωής, είναι, θα λέγαμε, πιο επιρρεπείς σε αυτόν.
Απεναντίας, εμφανίζεται κατεξοχήν σε ανθρώπους φαινομενικά επιτυχημένους, τακτοποιημένους κτλ. Αυτό γιατί ο πανικός, που διαφέρει από το απλό στρες, συνήθως εμφανίζεται εκεί ακριβώς όπου υπάρχουν επιλογές και όχι όταν αυτές απουσιάζουν, όπως ίσως θα ανέμενε κάποιος. Όταν π.χ. πρέπει να εργαστώ για να έχω κάτι να φάω σήμερα, άνετα θα κάνω οποιαδήποτε δουλειά βρεθεί. Όταν όμως διαθέτω περισσότερες επιλογές από την απλή επιβίωση, που είναι άλλωστε και το ευκταίο, δημιουργείται έδαφος για την εκδήλωση πανικού, γιατί τίθεται το θέμα της απόφασης, δηλαδή ποιον δρόμο να διαλέξω και γιατί. Ξεσπά τότε σε κάποιους ανθρώπους μια εσωτερική σύγκρουση, συχνά ασυνείδητη, ανάμεσα στα διαφορετικά κομμάτια του εαυτού που πρόσκεινται σε μία από τις δύο ή και περισσότερες κατευθύνσεις.»
Συνέντευξη στον Θοδωρή Αντωνόπουλο, LiFO, https://www.lifo.gr/tropos-zois/health-fitness/kriseis-panikoy-o-mihanismos-mias-psyhikis-epidimias-toy-21oy-aiona

«O πανικός δεν είναι απλά μια κρίση άγχους. Ο πανικός σε φρενάρει απολύτως, σου απαγορεύει να κάνεις αυτό που πας να κάνεις. Τίποτα δεν υπάρχει πάνω από τον πανικό.
[…]
Το αν θα φτάσει κανείς ως τον πανικό “έχει να κάνει με πολλές παραμέτρους της προσωπικότητας. Η πιο σημαντική είναι η δυσκολία λήψης αποφάσεων λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλες τις πλευρές του εαυτού. Αυτό είναι καινούριο όχι μόνο για τον Έλληνα, αλλά γενικά για τον άνθρωπο. Χρειάζεται μια άλλη σχέση με τον εαυτό μας και κυρίως με τα επιμέρους κομμάτια του, που τα ονομάζω υποεαυτούς.
Κεντρικό ζητούμενο είναι -τι άλλο;- να μπορεί ο καθένας μας να χαίρεται, γιατί “η ψυχή τρέφεται μόνο με χαρά. Δεν τρέφεται με τίποτα άλλο”. Αρκεί να μη μπερδεύουμε τη χαρά με την ανακούφιση και με την ασφάλεια. Γιατί “εκεί που υπάρχει ασφάλεια, δεν υπάρχει χαρά.»
Θεοδόσης Μίχος, https://www.news247.gr/sunday-edition/giati-pathainoyme-toses-polles-kriseis-panikoy.9374664.amp.html