Ελοΐζα και Αβελάρδος: Τέσσερα γράμματα έρωτα, ματαίωσης και λύτρωσης του 12ου αιώνα

Ο άτυχος έρωτας του φιλοσόφου Αβελάρδου και της µαθήτριάς του Ελοΐζας τον 12ο αιώνα διατηρήθηκε στη συλλογική µνήµη ως θρύλος χάρη στη λογοτεχνική παράδοση που στους δυο τους είδε τους µοιραίους εραστές που µένουν ενωµένοι ακόµη και µετά τον θάνατό τους, µια αναπαράσταση του αιώνιου έρωτα. Ωστόσο, δεν ήταν λογοτεχνικοί ήρωες· επρόκειτο για πραγµατικά πρόσωπα. Ο Αβελάρδος σφράγισε τη φιλοσοφική και τη θεολογική σκέψη και θεωρείται ο «πρώτος διανοούµενος της νεότερης ιστορίας»· η Ελοΐζα ήταν από τις πιο µορφωµένες γυναίκες της εποχής της. Αγαπήθηκαν µε πάθος, αλλά οι συνθήκες και το κοινωνικό τους περιβάλλον, πανεπιστηµιακό και εκκλησιαστικό, τους επέβαλε τον χωρισµό και τους οδήγησε στη µοναστική ζωή.
Στις επιστολές τους αναδεικνύεται η σύγκρουση δύο διαφορετικών θεωριών περί έρωτα, η θεωρία των φιλοσόφων και η θεωρία των κοσµικών. Πρόκειται για εµβληµατικά κείµενα ερωτικού και λυτρωτικού λόγου, που τους κατατάσσουν στους σηµαντικούς συγγραφείς της εποχής τους. Η αλληλογραφία τους, που ενέπνευσε και εξακολουθεί να εµπνέει τη λογοτεχνία και την τέχνη, είναι γραµµένη στα µεσαιωνικά λατινικά και µεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από τον µεσαιωνολόγο Ν. Ε. Καραπιδάκη, οµότιµο καθηγητή στο Ιόνιο Πανεπιστήµιο.

Ο Αβελάρδος (1079-1142) υπήρξε ένας από τους σηµαντικότερους φιλοσόφους της δυτικής σκέψης. Καθηγητής σε διά-φορες σχολές της Γαλλίας και κυρίως στο Παρίσι, έγινε µοναχός µετά από µια σειρά δυστυχιών που τον υπο-χρέω-σαν, εκτός των άλλων, ν’ αποχωριστεί και την αγαπηµένη του σύζυγο Ελοΐζα.